Plaatsen > Banská Štiavnica
Banská Štiavnica is één van de 78 Slowaakse Gemeenten.
Het mooie stadje Banská Štiavnica is een parel van Slowakije – in 1993 is het stadje tot een cultuur- en natuurmonument van de UNESCO uitgeroepen. Banská Štiavnica is groots geworden dankzij de winning van vooral zilver, maar ook ander delfstoffen uit dit gebied. Anders dan zijn snelle verval van Kremnica heeft Banská Štiavnica zijn roem en economische belangrijkheid aanmerkelijk langer vast weten te houden. Zijn voortvarendheid blijkt wel uit het feit dat de stad tot het eind van de 18e eeuw tweede grootste stad van Slowakije was.
De eerste sporen dat in deze streek al mijnbouwactiviteiten hebben plaatsgevonden gaan terug tot de 3e en 4e eeuw. Eerst de Kelten, later de Slaven. In 1217 werd Banská Štiavnica voor het eerst genoemd (Bana betekent in het Slowaaks mijnbouw) en in 1275 verkreeg het zijn rechten als vrije koninklijke stad. Zo had de stad in de 13e eeuw al twee grote Romaanse kerken.
De snelontwikkelende mijnbouw gaf aanleiding tot vele nieuwe, progressieve ideeën en technieken voor de modernisatie van de productie. Belangrijk was het gebruik van het buskruit in 1627. Vaak werd de mijnbouwontwikkeling verstoord door ondergrondse overstromingen. Dit probleem werd opgelost door de familie Hell. Zij construeerden een mechanisme om het water uit de mijnen weg te pompen. Deze constructie verspreidde zich snel over de andere mijnsteden in de wereld. Deze ontwikkelingen bleven natuurlijk voor het Hof in Wenen niet onopgemerkt en toen in 1762 daar de onderhandelingen plaatsvonden over waar de toekomstige zetel van de eerste mijnbouwacademie (in de wereld) gevestigd moest worden, was de keuze voor Banská Štiavnica meer dan logisch. De academie bleef zelfs tot 1848 de enige van zijn soort in het Habsburgse Rijk. De mijnbouw floreerde eeuwenlang. Zo kwam in het jaar 1829 75% van het goud en zilver en 70% van het koper van de gehele Europese productie uit Slowakije.
Het historisch erfgoed van de stad is zeer goed bewaard gebleven. Het grootste gedeelte van de stad is gebouwd in de 15e en de 16e eeuw toen het de glorietijd van zilverwinning was. De volledige stadsommuring, de versterkte kastelen en torens zijn het gevolg van de gevreesde aanvallen van de Turken (de Turken veroverden Boedapest in 1541). Vele van deze bouwwerken overleefden en dienen nu als museum. Een opsomming van belangrijke bouwwerken zou te veel zijn, maar enkele zoals het oude kasteel waar in het begin van de 13e eeuw een basiliek aan vast gebouwd werd; de barokke kerk uit het midden van de 18e eeuw, dat vanaf de Kalvaria berg (726 m) op de stad neerkijkt; of de barokke klokkentoren (Klopačka) van waaruit de mijnwerkers aan het werk werden geroepen (nu een tentoonstelling over de mijnbouw); enz.
Om een goede indruk te krijgen van de historie van de stad is een bezoekje aan één van de vele mijnmusea een must:
Het Slowaakse Nationaal Museum met een tentoonstelling over de mineralen en delfstoffen is gevestigd in het gebouw van de vroegere rechtszaal van de mijnbouw in het centrum aan het mooie plein náměstí sv. Trojice 6. Een bijzonder kenmerk van dit museum is dat het ook de ingang is van de middeleeuwse mijnschacht van 800 m lang. Het toont de natuurlijke rijkheid van de bodem waar zeer veel verschillende stenen gedelft zijn.
Het openlucht mijnbouwmuseum bij het Klinger meer (2 km ten zuidwesten van de stad richting Štiavnické Bane) in de Štiavnicer mijnen geeft een zeer goede indruk van de technieken en machines die werden gebruikt. Het ondergrondse gedeelte van het museum, de Bartolomeus en de Andrej galerijen, is in één van de mijnen ondergebracht. De lengte van de rondleiding is 1,2 km.